پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی در بیماران مبتلابه بیماری انسدادی مزمن ریه
DOI::
https://doi.org/10.22100/jkh.v11i3.1348کلمات کلیدی:
بیماری انسدادی مزمن ریه، خستگی، خستگی جسمی، خستگی عمومی، خستگی ذهنیچکیده
مقدمه: خستگي يكي از علایم شایع در بیماران مبتلابه بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD: Chronic obstructive pulmonary disease) می‌باشد كه مي‌تواند ابعاد مختلف زندگي آنها را تحت‌الشعاع قرارداده و مشكلات عديده‌اي را برای آنان به‌وجود آورد. این مطالعه با هدف تعیین پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی در بیماران مبتلابه بیماری انسدادی مزمن ریه انجام شد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بوده که برای بیماران مبتلابه بیماری انسدادی مزمن ریه بستری در بخش فوق تخصصی ریه بیمارستان رازی رشت در سال 1394 انجام گرفت. در این پژوهش نمونه‌گیری به‌صورت در دسترس بوده و تعداد 70 بیمار مبتلابه بیماری انسدادی مزمن ریه از میان جامعه پژوهش انتخاب گردیدند. پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و مرتبط با بیماری و همچنین پرسشنامه چند بعدی خستگی (شامل خستگی عمومی، خستگی جسمی، خستگی ذهنی، کاهش فعالیت، کاهش انگیزه) براساس گفته‌های بیماران و پرونده آنان تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و از آمار توصیفی و آزمون‌های آماری استنباطی استفاده گردید.
نتایج: میانگین سنی بیماران 07/11±5/70 سال می‌باشد. اکثریت واحدهای مورد پژوهش را مرد، بی‌سواد و کشاورز تشکیل داده‌اند. بیشترین میانگین نمره خستگی مربوط‌به بعد خستگی جسمی و کمترین میانگین نمره مربوط‌به بعد خستگی ذهنی است. با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره، سن (001/0=P) و بیماری قلبی (042/0=P) به‌عنوان پیش‌بینی‌کننده نمره خستگی در کل محسوب شده و این دو متغیر 49 درصد تغییرات در نمره خستگی را پیش‌بینی می‌کردند (49/0=R2). سن و بیماری قلبی پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی عمومی با (39/0=R2) و سن از پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی جسمی (27/0=R2)، کاهش فعالیت (29/0=R2) و کاهش انگیزه (32/0=R2)، بوده است. پیش‌بینی‌کننده‌های خستگی ذهنی هم شامل بیماری قلبی و تعداد دفعات بستری فرد در بیمارستان به‌علت بیماری COPD در طی یک سال گذشته می‌باشد (41/0=R2).
نتیجه‌گیری: در کنار ارايه مراقبت‌های جسمی و مداخلات پرستاری، در نظر گرفتن عوامل دموگرافیک، بیماری‌های زمینه‌ای و ارایه مداخلات روانشناختی براساس خستگی بیماران در مدیریت همه جانبه مشکلات بیماران COPD، علی‌الخصوص خستگی این بیماران، از اهمیت به‌سزایی برخوردار می‌باشد.
مراجع
Mirbagher-Ajorpaz N, Rezaei M. The effect of pulmonary rehabilitation programe on quality of life of elderly patients with chronic obstructive pulmonary disease. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences 2011;13:30-5.[Persian].
Rabe KF, Hurd S, Anzueto A, Barnes PJ, Buist SA, Calverley P, et al. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: GOLD executive summary. Am J Respir Crit Care Med 2013;176:532-55.
Jokar Z, Mohammadi F, Khankeh H, Rabee Z, Falah Tafti S. Effect of home-based pulmonary rehabilitation on daily activity of patients with chronic obstructive pulmonary disease. Evidence Based Care 2014;4:69-76.
Zakerimoghadam M, Shaban M, Kazemnejad A, Tavasoli Kh. The effect of breathing exercises on fatigue level of COPD patients. Hayat 2006;12:17-25.[Persian].
Wong CJ, Goodridge D, Marciniuk DD, Rennie D. Fatigue in patients with COPD participating in a pulmonary rehabilitation program. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis 2010;5:319-26. doi: 10.2147/COPD.S12321.
Tödt K, Skargren E, kentson M, Theander K, Jakobsson P, Unosson M. Experience of fatigue, and its relationship to physical capacity and disease severity in men and women with COPD. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis 2014;9:17-25. doi: 10.2147/COPD.S52506. 7. Najafi-Mehri S, Pashandi Sh, Mahmodi H, Ebadi A, Ghanei M. Assessment of fatigue and spirometery parameters in chemical war victims with respiratory disease. Iranian J War Public Health 2010;2:29-35.[Persian].
Jokar Z, Mohammadi F, Khankeh HR, Tafti SF. Effect of Home-based Pulmonary Rehabilitation on Fatigue in Patients with COPD. Hayat 2013;18:64-72.[Persian].
Lewko A, Bidgood PL, Garrod R. Evaluation of psychological and physiological predictors of fatigue in patients with COPD. BMC Pulmonary Medicine 2009;9:47. doi: 10.1186/1471-2466-9-47.
Baghai-Ravary R, Quint JK, Goldring JJ, Hurst JR, Donaldson GC, Wedzicha JA. Determinants and impact of fatigue in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Respir Med 2009;103:216-23. doi: 10.1016/j.rmed.2008.09.022.
Theander K, Unosson M. Fatigue in patients with chronic obstructive pulmonary disease. J Adv Nurs 2004;45:172-7.
Smets EM, Garssen B, Cull A, De Haes JC. Application of the multidimensional fatigue inventory (MFI-20) in cancer patients receiving radiotherapy. Br J Cancer 1996;73:241-5.
Fillion L, Gélinas C, Simard S, Savard J, Gagnon P. Validation evidence for the French Canadian adaptation of the multidimensional fatigue inventory as a measure of cancer-related fatigue. Cancer Nurs 2003;26:143-54.
Peters JB, Heijdra YF, Daudey L, Boer LM, Molema J, Dekhuijzen PR, et al. Course of normal and abnormal fatigue in patients with chronic obstructive pulmonary disease, and its relationship with domains of health status. Patient Educ Couns 2011;85:281-5. doi: 10.1016/j.pec.2010.08.021.
Jones PW, Brusselle G, Dal Negro RW, Ferrer M, Kardos P, Levy ML, et al. Health-related quality of life in patients by COPD severity within primary care in Europe. Respir Med 2011;105:57-66. doi: 10.1016/j.rmed.2010.09.004.
Izadi F, Miranzade S, Afazel M, Akbari H. Survey of effect breathing exercise on arterial blood o2 saturation and breathing pattern in patients with copd. Science Journal of Cordestan Univercity Medical Science 2006;11:35-43.
چاپ شده
شماره
نوع مقاله
مجوز
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
