بررسی وضعیت فلزات سنگین در خاک، آب و گیاه اراضی سبزیکاری شاهرود
DOI::
https://doi.org/10.22100/jkh.v5i4.158کلمات کلیدی:
فلزات سنگین، سبزیجات، جذب اتمی، محیط زیست، شاهرود.چکیده
مقدمه: ورود فلزات سمی از طریق فعالیتهای انسانی باعث آلودگی بسیاری از خاکها شده است. فلزات سنگین از مهمترین آلایندهها در محیط زیست بهشمار میروند. این مطالعه بهمنظور تعیین غلظت فلزات سنگین در خاک، آب و گیاه اراضی سبزیکاری منطقه شهنما شاهرود انجام شده است.
مواد و روشها: سبزیهای مورد بررسی شامل سبزیهای برگی جعفری، تره، برگ چغندر، شنبلیله، شاهی، ریحان، تربچه و گشنیز بود. نمونهبرداری طی مدت 3 ماه در فاصله شهریور تا آبان 87 صورت گرفت. تعداد 180 نمونه جمعآوری شده سبزیجات، آب و خاک، پس از آمادهسازی، توسط دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی مطابق با روش استاندارد مورد آنالیز قرار گرفت.
نتایج: مقادیر میانگین غلظت سرب، کادمیوم، کروم، آرسنیک و روی در نمونه سبزیجات بهترتیب برابر: 99/23، 09/2، 4/5، 26/5، 4/168 میکروگرم بر گرم به ازای بافت گیاه بود. میانگین غلظت فلزات سنگین در آب بهترتیب: 55/7، 85/4، 78/0، 83/12 و 99/347 میلیگرم در لیتر نمونه و در خاک بهترتیب : 12/81، 43/14، 32/ 134، 08/ 19 و 435 میکروگرم به ازاي هر گرم نمونه خاک بود. مقايسه ميانگين غلظت مقادیر فلزات سنگین موجود در سبزیجات، آب و خاک با مقادیر استاندارد اختلاف معناداري را نشان ميدهد به جز روي كه اختلاف معناداري با مقادير استاندارد نداشت. میزان غلظت سرب، کروم، کادمیوم و آرسنیک در انواع سبزیجات بالاتر از مقدار معمول آن میباشد.
نتیجهگیری: نتایج تحقیق بیانگر آلودگی آب، خاک و گیاه به فلزات سنگین در اثر مصرف کودهای شیمیایی، دفع غیر بهداشتی فاضلاب و احتراق سوختهای فسیلی میباشد.
مراجع
World Health Organization. reducing risks, promoting health life: The world health report.Geneva: World Health Organization;2003. Translated to Persian by: Ahmadvand A, et al. 2003.p.162-163.[Persian].
Wilson T, Temple N. Nutritional health: strategies for disease prevention. Human Press; 2001.p.16-93.
Torabian A, Mahjoori M. Effect of sewage irrigation on heavy metal uptake by leaf vegetables south of Tehran. Soil and Water Journal 2002;16(2):188-196.[Persian].
Burchett H. Increasing fruit & vegetable consumption among britishprimary school children: a review. Health Educ 2003;103(2):99-109.
Alloway BJ. Heavy metal in soil. New York: John Wiley and sons Inc;2001.p.20-28.
Food and Agricultural Organization(FAO). Summary and conclusions. In: 53rd Meeting, Rome, 1999 1-10June;Rome; 1999.p.123-130.
Merrington G, Alloway BJ. Determination of the residual metal binding characteristics of soil polluted by cd and pb. J. Water, Air and Soil Pollution 1997;100:49-62.
American Public Health Association(APHA). Standard methods for the examination of water and wastewater. 20th ed. Washington, D.C;1998.
Rajesh Kumar S, Madhoolika A, Fiona MM. Heavy metal (Cu, Zn, Cd and Pb) contamination of vegetables in urban India: A case study in Varanasi. Environ Pollut 2008;154(2):254-263.
Bahemuka TE, Mubofu EB. Heavy metal in edible green vegetable grown along the sites of the sinza and mismbazi rivers in dares salaam, tanzania. Food Chemistry 1999;66:63-66.
Samarghand MR, Karimpur M. Amounts of heavy metals in vegetable breeding waters contaminated with metals in the suburbs of Hamadan in 1996. Privacy Journal,Sabzevar Faculty of Medical Sciences2000;7(2): 45-53.[Persian].
Ali Celika, Kartalb AA, Akdoganb A, Kaskaa Y. Determining the heavy metal pollution in denizil. Environment International Journal 2005;31:105-112.
Ndiokwere CL. A study of heavy metal pollution from motor vehicle emissions and its effect on roadside soil, vegetation and crops in nigeria. Environmental Pollution Series B, Chemical and Physical 1984;7:35-40.
Harrison RM, Laxen DPH, Wilson SJ. Chemical association of lead, Cadmium and Zinc in street dust and soils. Environ Sci Technol 1981;15(11):1378-1383.
Institue of standards and Industrial research of Iran .Specifications for Drinking water;1997.[Persian].
Mohamadian M, Nouri J, Afshari N, Nassiri J, Nourian M. Investigation of heavy metals concentration in the water wells close to Zanjan zink and lead smelting plant. Iran j Health & Environmental 2008;1:51-56.[Persian].
Sharif Fazeli M, Ryahi Bakhteyari AR. Determination of lead in soil and paddy crops of the adjacent area of behshahr - amol highway. Journal of Agricultural Sciences 2002;7(4):43-49.[Persian].
Geen V, Zheng Y, Vestige R, Stute M, Horneman A, Dhar R, et al. Spatial variability of arsenic in 6000 tube wells in a 25 Km2 area of Bangladesh. Water Resources Research 2003;39(5):1140.
چاپ شده
شماره
نوع مقاله
مجوز
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
