تأثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر دانش و کنترل متابولیکی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

نویسندگان

  • Shadan Pedram Razi
  • Mahdi Sadeghi
  • Ali Reza Nikbakht Nasrabadi
  • Hossein Ebrahimi
  • Anoushiravan Kazemnejad

DOI::

https://doi.org/10.22100/jkh.v9i1.348

کلمات کلیدی:

دیابت نوع 2، آموزش، الگوی توانمندسازی خانواده محور، کنترل متابولیکی.

چکیده

مقدمه: نقش برنامه‌هاي مناسب آموزشی در کنترل مطلوب بیماری دیابت شناخته شده است. همچنین توجه به آموزش خانواده بیماران ديابتي برای همکاری فعال در مراقبت و درمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین تأثیر به‌کارگیری الگوی توانمندسازی خانواده محور بر دانش و کنترل متابولیکی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار، 103 بیمار دیابتی پس از انجام پیش آزمون با انجام تخصیص تصادفی به‌روش طبقه‌بندی بلوکی در دو گروه آزمون و کنترل وارد شدند. براي بررسی دانش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده نموده و شاخص HbA1C به‌عنوان کنترل متابولیکی به‌کار گرفته شد. سپس مداخله براساس الگوی توانمندسازی خانواده محور جهت گروه آزمون اجرا و پس از سه ماه مجدداً بررسي دانش به كمك پرسشنامه انجام گرفته و مقادير HbA1C نيز اندازه‌گيري شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 16 و آزمون‌های آماری کای دو، تی مستقل و تی زوجی استفاده شد.

نتايج: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک با يكديگر همگن بودند. بين نمره دانش و میزان HbA1C قبل و بعد در گروه کنترل تفاوت معنادار وجود نداشت (05/0P>) اما در گروه آزمون این تفاوت معنادار بود. همچنین با آزمون تی مستقل بعد از مداخله، بین این دو گروه تفاوت معناداري در نمره دانش و میزان HbA1C مشاهده گرديد (05/0P<).

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاکی از آثار مثبت آموزش مبتنی بر الگوی توانمندسازی خانواده محور در گروه مداخله در مقایسه با آموزش‌های رایج بود، لذا با‌توجه به نقش خانواده در سلامت بیماران، استفاده از این روش آموزشی به پرستاران و مسئولین مربوطه جهت کمک به کنترل متابولیکی بهینه در بیماری دیابت توصیه مي‌شود.

مراجع

Bogdanov VY, Osterud B. Cardiovascular complications of diabetes mellitus: the tissue factor perspective. Thromb Res 2009;125:112-118.

World Health Organization. Prevalence of diabetes [Online[. 2008 [cited 2008 Des 11]; Available from: URL:http://www.who.int/diabetes/facts/en.

Bharati DR, Pal R, Rekha R, Yamuna TV. Evaluation of the burden of type 2 diabetes mellitus in population of Puducherry South India. Diabetes & Metabolic Syndrome Clinical Research & Reviews 2011;5(1):12–6.

American Diabetes Association (ADA). Standards of medical care in diabetes-2007. Diabetes Care. 2007;30 (Supplement 1):4-103.

Wild S, Roglic G, Green A, Sicree R, King H. Global prevalence of diabetes: estimates for the year 2000 and projections for the 2030. Diabetes Care 2004;27(5):1047-53.

International Diabetes Federation (IDF). One adult in ten will have diabetes by 2030. http:// www.idf.org/media-events/press-releases/2011/diabetes-atlas-5th-edition. Accessed November 17, 2011.

Larijani B, Afshari M, BastanHagh MH, Pajouhi M, BaradarJalili R, Moadi M. Prevalence of lower limb amputation in patients with diabetic foot ulcer in Imam Khomeini and Shariati hospitals, 1979-2001. J Med Council of Islamic of Iran. 2005;1(23):25-9.

Azizi F, Guoya MM, Vazirian P, Dolatshati P, Habbibian S. Screening for types of diabetes in the Iranian national programme a preliminary report. Larevue de sante dela mediterranee orientable. 2003;9:1122-7.

Funnell M, Brown T, Childs B, Haas L, Hosey G, Jensen B, et al. National standards for diabetes self-management education. Diabetes Care. 2008;Jan; 31(Suppl 1):S97-104.

Keers J, Greon H, Sluiter W, Bouma J, Links T. Cost and benefits of a multidisciplinary intensive diabetes education program. Journal of Evaluational Clinic Practice. 2005;11:293-303.

Ozmen B, Boyvada S. The relationship between self-monitoring of blood glocose control and glycosylated hemoglobin in patients with type 2 diabetes with and without diabetic retinopathy. J Diabetes Complications 2003;17(3):128-34.

Matz R. The target of good glysemic control should be an HbA1C concentration of less than 0.07. West J Med. 2000;173(3):179-80.

Manly S. Hemoglobin A1C – a marker for complications of type 2 diabetes: The experience from the UK prospective Diabetes Study (UKPDS). ClinChem Lab Med. 2003;41(9):1182-90.

Fenton JJ, Von Korff M, Lin EHB, Ciechanowski P, Young BA. Quality of preventive care for diabetes: effects of visit frequency and competing demands. The Annals of Family Medicine. 2006;4(1):32-9.

Taggart J, Wan Q, Harris MF, Powell DG. Quality of diabetes care-a comparison of division diabetes registers. Australian family physician. 2008;37(6):490-2.

Funnell MM, Brown TL, Childs BP, Haas LB, Hosey GM, Jensen B, et al. National standards for diabetes self-management education. Diabetes Care. 2009;32(Supplement 1):S87-S94.

Smeltzer S, Bare B, Hinkle J, Cheever K. Brunner & Suddarth's Textbook of Medical-Surgical Nursing. 11th edition. 2007. p. 136.

Ellis SE, Speroff T, Dittus RS, Brown A, Pichert JW, Elasy TA. Diabetes patient education: a meta-analysis and meta-regression. Patient Education and Counseling 2004;52(1):97-105.

Funnell M, Anderson R, Arnold M, Barr P, Donnelly M, Johnson P, et al. Empowerment: an idea whose time has come in diabetes education. Diabetes Educ 1991;17(1):37-41.

Faulkner M. A measure of patient empowerment in hospital environments catering for older people. Journal of Advanced Nursing 2001;34(5):676-86.

Lewis M, Urmston J. Flogging the dead horse: the myth of nursing empowerment. Journal of Nursing Management 2000;8(4):209-13.

Chang L, Li I. Concept analysis of empowerment. Hu Li Za Zhi 2004;51(2):84-90.

Rodgers J. Adopting an empowerment approach in diabetes consultations. Primary Health Care A 2004;14(4):35-7.

Meetoo D, Gopaul H. Empowerment: giving power to people with diabetes. Journal of Diabetes Nursing Care [Online Series] 2005;9(1):28. Available at: http://findarticles Com/p/articles/ mi – MOMDP/ is – 4 – 6/ ai – n9475786 Visited at : 14/ 11/2008.

Funnell MM, Anderson RM. Empowerment and self-management of diabetes. Clinical Diabetes 2004;22(3):123-7.

Alhani F. Design and evaluation of the family-oriented prevention of iron deficiency anemia [dissertation]. Tehran: Tarbiyat Modarres University 2003:89-125.[Persian].

Park M, Chesla CK. Understanding complexity of Asian American family care practices. Archives of Psychiatric Nursing 2010;24(3):189-201.

Yoon KH, Kim HS. A short message service by cellular phone in type 2 diabetic patients for 12 months. Diabetes Research and Clinical Practice 2008;79(2):256-61.

Barrera Jr M, Toobert DJ, Angell KL, Glasgow RE, MacKinnon DP. Social support and social-ecological resources as mediators of lifestyle intervention effects for type 2 diabetes. Journal of Health Psychology 2006;11(3):483-95.

Musick K, Mare R. Recent trends in the inheritance of poverty and family structure. The American Journal of Medicine 2006;35(7):471-99.

Aghamolaei T, Eftekhar H, Mohammad K, Nakhjavani M, Shojaeizadeh D, Ghofranipour F, et al. Effects of health education program on behavior, and health-related quality of life in diabetic patients. Acta Medica Iranica 2005;43(2):89-94.

Mosnier-Pudar H, Hochberg G, Eschwege E, Virally ML, Halimi S, Guillausseau PJ, et al. How do patients with type 2 diabetes perceive their disease? Insights from the French DIABASIS survey. Diabetes Metab 2009;35(3):220-7.

Milenkovic T, Gavrilovic S, Percan V, Petrovski G. Influence of diabetic education on patient well-being and metabolic control. Diabetologia Croatica 2004;33(3):91-6.

Shani M, Taylor T, VinkerSh LA, Erez R, Elhayany A, Lahad A. Characteristics of diabetics with poor glycemic control who achieve good control. J Am Board Fam Med 2008;21(6):490-6.

Maney M, Tseng CL, Safford MM, Miller DR, Pogach LM. Impact of self-reported patient characteristics upon assessment of glycemic control in the Veterans Health Administration. Diabetes Care 2007;30(2):245-51.

Benoit S, Fleming R, Philis-Tsimikas A, Ji M. Predictors of glycemic control among patients with type 2 diabetes: a longitudinal study. BMC Public Health 2005;5(1):36.

Vacca J. Parent perception's of raising a child with a severe physical disability. Implication for mental health providers. Best Pract Ment Health 2006;2:59-73.

Armour T, Norris S, Jack L, Zhang X, Fisher L. The effectiveness of family interventions in people with diabetes mellitus: a systematic review. Diabetic Medicine 2005;22(10):1295-305.

Keogh KM, Smith SM, White P, McGilloway S, Kelly A, Gibney J, et al. Psychological family intervention for poorly controlled type 2 diabetes. Am J Manag Care 2011;17(2):105-13.

Suppapitiporn S. The family functioning and glycemic control of non-insulin dependent diabetes mellitus. Chula Med 2005;49(5):269-80.

Allahyari A. The effect of family-centered empowerment model on the Quality of Life of school-age B-thalassemic children. [dissertation]. Tarbiat Modares University,Tehran, Iran. 2006.

Masoodi R, Alhani F, Moghadassi J, Ghorbani M. The effect of family-centered empowerment model on skill, attitude , and knowledge of multiple sclerosis caregivers. Journal of Birjand University of Medical Sciences 2010;9:175-82.

Vahedian Azimi A, Alhani F, Ahmadi F, Kazemnejad A. Effect of family-centered empowerment model on the life style of myocardial infarction patients. Iranian Journal of Critical Care Nursing 2010;2(4):1-2.

Sanaei N. The effect of Family-Center Empowerment Model on treatment regime compliance in patients undergo coronary bypass graft surgery. [dissertation]. Tehran University of Medical Sciences,Tehran, Iran. 2011.

دانلود

چاپ شده

2013-11-06

شماره

نوع مقاله

مقاله پژوهشي

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده