بررسي پیشگویی‌کننده‌های رفتار پیشگیری از مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار:یک مطالعه مبتني بر الگوی فرانظریه‌ای

نویسندگان

  • Marzieh Araban دانشگاه تربیت مدرس- دانشکده پزشکی- گروه آموزش بهداشت.
  • Sedigheh Sadat Tavafian دانشگاه تربیت مدرس- دانشکده پزشکی- دانشیار
  • Saeid Motesaddi Zarandi دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی- دانشکده بهداشت- دانشیار
  • Alireza Hidarnia دانشگاه تربیت مدرس- دانشکده پزشکی- دانشیار آموزش بهداشت
  • Mahmood Reza Gohari دانشگاه علوم پزشکی تهران- گروه آمار زیستی و ریاضی- مرکز تحقیقات مدیریت بیمارستانی.
  • Afsaneh Laloie دانشگاه علوم پزشکی بقيه‌الله- گروه زنان- استادیار
  • Ali Montazeri - پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی- گروه پژوهش سلامت روان- مرکز تحقیقات سنجش سلامت- استاد پژوهش

DOI::

https://doi.org/10.22100/jkh.v8i2.52

کلمات کلیدی:

آلودگي هوا، مراحل تغییر رفتار، بارداری، الگوی فرانظریه‌ای، رفتار پیشگیرانه.

چکیده

مقدمه: باتوجه به مشكلات مادري و جنيني مرتبط با مواجهه زنان باردار با آلودگي هوا و نقش تعيين مراحل تغيير رفتار در پيشگيري از مواجهه، مطالعه حاضر با هدف تعیین پیشگویی‌کننده‌های مراحل تغییر رفتاری پیشگیری از مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار شهر تهران طراحی شده است.

مواد و روش‌ها: در یک مطالعه مقطعی 200 نمونه از زنان باردار سه منطقه جغرافیایی شمال، جنوب و مرکز تهران که به درمانگاه‌های مراقبت دوران بارداری مراجعه کردند، به‌طور تصادفی وارد مطالعه شدند. جمع‌آوری داده‌ها ازطریق پرسشنامه‌های محقق ساخته و استانداردشده مطابق با الگوی فرانظریه‌ای، شامل فرم اطلاعات مردم‌شناختی، پرسشنامه منافع، موانع، خودکارآمدی و مراحل تغییر انجام پذیرفت. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون كای- دو، ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون لجستیک انجام شد.

نتایج: میانگین (±انحراف معیار) سني افراد مورد مطالعه 4/8 ±9/26 سال و میانگین (±انحراف معیار) سن بارداری 1/9±9/27 هفته بود. بین مراحل تغییر رفتار با موانع، منافع و خودکارآمدی، همبستگی خطی معناداری مشاهده شد (001/0P=). همچنین یافته‌های پژوهش نشان داد که خودکارآمدی توان پیشگویی‌کنندگی مراحل تغییر رفتار را دارد (001/0P=).

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد كه از ميان سازه‌هاي مورد بررسي الگوي فرانظریه‌ای، خودكارآمدي تنها سازه پيشگويي‌كننده اتخاذ رفتار پيشگيري از آلودگي هوا مي‌باشد. یافته‌های این پژوهش می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای مداخلات آموزشی درزمینه تغییر رفتار جهت کاهش مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار، مورد استفاده متخصصان امر سلامت قرار گیرد.

مراجع

Motesaddi S, Razaghizadeh A. Process of carbon monoxide and revising the comprehensive plan to reduce air pollution in Tehran. pejouhandeh 2007;12(4):350-66.

Golbaz S, Farzadkia M, Kermani M. Salamate Kare Iran 2008;6(4):50-65.

Araban M. Association between air pollution and low birth weight in women referring to Teharn hospitals. Tehran:Shaheed beheshti university of medical sciences anh health services 2008.

Motesaddi S. Air Pollution Sustainable Strategies, Laws and Regulations. Tehran:Municipality;2010.

Makri A, Stilianakis NI. Vulnerability to air pollution health effects. Int J Hyg Environ Health 2008;211(3-4):326-36.

Hackley B, Feinstein A, Dixon J. Air Pollution:Impact on Maternal and Perinatal Health. Journal of Midwifery & Women's Health 2007;52(5):435-43.

Ziaei S, Nouri K, Kazemnejad A. Effects of carbon monoxide air pollution in pregnancy on neonatal nucleated red blood cells. Paediatric and Perinatal Epidemiology 2005;19 (1) :27-30.

Giles LV, Barn P, Kuenzli N, Romieu I, Mittleman MA, van Eeden S, et al. From Good Intentions to Proven Interventions:Effectiveness of Actions to Reduce the Health Impacts of Air Pollution. Environ Health Perspect 2011;119(1):29-36.

Barnes BR, Mathee A, Krieger L, Shafritz L, Favin M, Sherburne L. Testing selected behaviors to reduce indoor air pollution exposure in young children. Health Education Research 2004;19(5):543-50.

Araban M, Kariman N, Tavafian SS, Motesaddi S, Alavimajd H, Amin.shokravi F. Air pollution and low birth weight,a historical cohort study from tehran.iran. Eastern Meditteranean Health Journal 2012;18(6):556-60.

Mansfield C, Reed Johnson F, Van Houtven G. The missing piece:Valuing averting behavior for children's ozone exposures. Resource and Energy Economics 2006;28(3):215-28.

Butler JT. Principles of health education and health promotion:Wadsworth;2001.

Glans K, Rimer BK, Wisvanath K. Health behavior and education theory , research and practice:Wiley and sons;2008.

Parker E, Baldwin G, Israel B, Salinas M. Application of health promotion theories and models for environmental health. Health Education & Behavior 2004;31(4):491-509.

Salehi L, Eftekhar H, Mohammad K, Taghdisi MH, Shojaeizadeh D. Physical activity among a sample of Iranians aged over 60 years:an application of the transtheoretical model. Arch Iran Med 2010;13(6):528-36.

De Vet E, de Nooijer J, de Vries NK, Brug J. Comparing stage of change and behavioral intention to understand fruit intake. Health Education Research 2007;22(4):599-608.

Martin-Diener E, Thüring N, Melges T, Martin BW. The Stages of Change in three stage concepts and two modes of physical activity:a comparison of stage distributions and practical implications. Health Education Research 2004;19(4):406-17.

Schüz B, Sniehotta FF, Mallach N, Wiedemann AU, Schwarzer R. Predicting transitions from preintentional, intentional and actional stages of change. Health Education Research 2009;24(1):64-75.

De Vet E, de Nooijer J, de Vries NK, Brug J. Testing the transtheoretical model for fruit intake:comparing web-based tailored stage-matched and stage-mismatched feedback. Health Education Research 2008;23(2):218-27.

Salmela S, Poskiparta M, Kasila K, Vähäsarja K, Vanhala M. Transtheoretical model-based dietary interventions in primary care:a review of the evidence in diabetes. Health Education Research 2009;24(2):237-52.

Sharma M, Romans JA. theoretical foundations of health education and health promotion. sudbury, USA:jones and bartlett publishers 2008.

Bartholomew L.Kay, Parcel Guy S, Kok Gerjo HN. Planning Health Promotion Programs:An Intervention Mapping Approach. 2 edition ed. Jossey-Bass. 2006.

YalçInkaya-Alkar O, Karanci AN. What are the differences in decisional balance and self-efficacy between Turkish smokers in different stages of change? Addictive Behaviors 2007;32 (4) :836-49.

Velicer W, DiClemente C, Prochaska J, Brandenburg N. Decisional balance measure for assessing and predicting smoking status. Journal of Personality and Social Psychology 1985;48(5):1279-89.

Bandura A. Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist 1982;37(2):122.

GHolizade M, Farajzadeh M, Darand M. The assosiation between air pollution and mortality in tehran. Hakim Research Journal 2010;12(2):65-71.

Autrup H. Ambient Air Pollution and Adverse Health Effects. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2010;2(5):7333-8.

Beelen R, Hoek G, van den Brandt PA, Goldbohm RA, Fischer P, Schouten LJ, et al. Long-term exposure to traffic-related air pollution and lung cancer risk. Epidemiology 2008;19(5):702-10.

Bonzini M, Carugno M, Grillo P, Mensi C, Bertazzi PA, Pesatori AC. Impact of ambient air pollution on birth outcomes:systematic review of the current evidences. Medicina Del Lavoro 2010;101(5):341-63.

Chen H, Goldberg MS, Villeneuve PJ. A systematic review of the relation between long-term exposure to ambient air pollution and chronic diseases. Review Environ Health 2008;23(4):243-97.

Hajizadeh, E. and M. Asghari, Statistical Methods and Analyses In Health and Biosciences. a Research Methodological Approach. 2011, Tehran:Jahad Daneshghahi.395-422.

Polit DF, Beck CT. Nursing research:Generating and assessing evidence for nursing practice:Lippincott Williams & Wilkins;2008.

Velicer W, DiClemente C, Prochaska J, Brandenburg N. Decisional balance measure for assessing and predicting smoking status. Journal of Personality and Social Psychology 1985;48(5):1279-89.

LaBrie JW, Pedersen ER, Earleywine M, Olsen H. Reducing heavy drinking in college males with the decisional balance:Analyzing an element of Motivational Interviewing. Addictive Behaviors 2006;31(2):254-63.

Kidd T, Peters PK. Decisional balance for health and weight is associated with whole-fruit intake in low-income young adults. Nutrition Research 2010;30(7):477-82.

Wartenberg D. Some considerations for the communication of results of air pollution health effects tracking. Air Qual Atmos Health 2009;2(4):207-21.

Glanz K, Rimer BK, Viswanath K. Health behavior and health education:theory, research, and practice:Jossey-Bass;2008.

Prochaska JO. Decision making in the transtheoretical model of behavior change. Medical Decision Making 2008;28(6):845-9.

Schwarzer R, Fuchs R. Self-efficacy and health behaviours. Predicting Health Behaviour 1996:163-96.

Tavasoli E, Hassanzadeh A, Ghiyasvand R, Tal A, SHojaeezade D. The offect of a health bielif model educational program to improve nutrition among household women in isfahan. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research 2010;8(3):11-23.

Berry T, Naylor P, Wharf-Higgins J. Stages of change in adolescents:an examination of self-efficacy, decisional balance, and reasons for relapse. Journal of Adolescent Health 2005;37(6):452-9.

Kim Y. Korean adolescents' exercise behavior and its relationship with psychological variables based on stages of change model. Journal of Adolescent Health 2004;34(6):523-30.

Bandura A. Guide for constructing self-efficacy scales. Self-Efficacy Beliefs of Adolescents 2006;5:307-37.

Clarke B. designing effective health education programs. 2002 [cited 2012 08,16,2012];Availablefrom:http://srdc.msstate.edu/ trainings/ presentations_archive/2002/2002_clarke_designing.pdf

Mansfield C, Reed Johnson F, Van Houtven G. The missing piece:Valuing averting behavior for children's ozone exposures. Resource and Energy Economics 2006;28(3):215-228.

Dixon J, Hendrickson K, Ercolano E, Quackenbush R, Dixon P. the environmental health engagement profile:what people think and do about environmental health. Public Health Nursing 2009;26(2):460-73.

دانلود

چاپ شده

2013-04-20

شماره

نوع مقاله

مقاله پژوهشي

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده

<< < 62 63 64 65 66 67