عوامل خطر پوکی استخوان در زنان یائسه شهری

نویسندگان

  • Afsaneh Keramat دانشگاه علوم پزشکی شاهرود- گروه مامایی
  • Bagher Larijani دانشگاه علوم پزشکی تهران- مرکز تحقیقات غدد درون ریز و متابولسیم
  • Hossein Adibi دانشگاه علوم پزشکی تهران- مرکز تحقیقات غدد درون ریز و متابولسیم
  • Arash Hosseinnejad دانشگاه علوم پزشکی تهران- مرکز تحقیقات غدد درون ریز و متابولسیم
  • Arvind Chopra هند دانشگاه پونا- مرکز تحقیقات بیماری¬های روماتیسمی
  • Boshan Patwardhan هند دانشگاه پونا- دپارتمان علوم بهداشتی

DOI::

https://doi.org/10.22100/jkh.v2i3.246

کلمات کلیدی:

پوکی استخوان، تراکم استخوان پایین، عوامل خطر

چکیده

قدمه: امروزه پوکی استخوان و شکستگی­های ناشی از آن یک مشکل بزرگ بهداشتی در سنین کهن­سالی می­باشد. این عارضه در خانم­ها و در سنین پس از یائسگی بسیار شایع است. با توجه به کمبود اطلاعات و تحقیقات در خصوص پوکی استخوان در کشورهای در حال توسعه، تحقیق فوق به­منظور بررسی عوامل خطر پوکی استخوان در خانم­های یائسه در شهر تهران صورت گرفته است.

مواد و روش­ها: این تحقیق یک مطالعه مورد- شاهدی است که در مرکز سنجش تراکم استخوان بیمارستان شریعتی طی سال­های 83-80 انجام گرفته است. در این تحقیق 272خانم یائسه (136 خانم دچار پوکی استخوان و 136 خانم را به­عنوان شاهد با همان نسبت از نظر گروه سنی) مراجعه­کننده به مراکز سنجش استخوان مورد مصاحبه قرار گرفتند. تشخیص پوکی استخوان با استفاده از روش DEXA و دستگاه سنجش تراکم استخوان Lunar DPX و بر اساس تعریف WHO در ناحیه ستون مهره­ها و یا استخوان سر ران انجام گرفت. جمع­آوری اطلاعات از طریق تکمیل پرسش­نامه به­وسیله مصاحبه و ثبت نتایج آزمایشات انجام شد. پرسش­نامه حاوی اطلاعات دموگرافیک سابقه بیماری، استفاده از داروها و مکمل­های غذایی، وضعیت تغذیه، اطلاعات مربوط به بارداری­های قبلی و فعالیت فیزیکی بود. عوامل خطر با استفاده از رگرسیون لجستیک چندگانه و برآورد نسبت شانس مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج: عوامل خطر پوکی استخوان در جمعیت مورد مطالعه با نسبت­های شانس تعیین شده (05/0P<) عبارت بودند از طول دوره یائسگی بیش از 5 سال (4/2)، BMI کم­تر از 25 (2/4استفاده از استروییدها (6/3)، اختلالات مفصلی و استخوانی (2/2)، مشکلات دندان­ها (3/2)، تعداد زایمان بیش از 3 (1/2)، شیردهی بیش از 2 سال (6/2)، تحصیلات کم­تر از دیپلم (4/2) و مصرف گوشت قرمز بیش از 4 وعده در هفته (1/2) .در حالی­­که مصرف منظم (روزانه30 گرم یا بیش­تر) پنیر (5/0)، مصرف منظم (سه وعده یا بیش­تر در هفته) شیر )4/0(، مرغ (4/0)، ماهی (3/0)، عسل (42/0) با کاهش خطر پوکی استخوان همراه بود. هم­چنین مصرف منظم قرص­های مکمل کلسیم (3/0)، پیاده­روی (4/0) و قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب (4/0) به­عنوان عوامل پیش­گیری کننده از پوکی استخوان مطرح گردیدند.

نتیجه­گیری: بر اساس نتایج به­دست آمده از تحقیق حاضر، پوکی استخوان با عوامل متعدد و شناخته شده خطرساز همراه بود. .با توجه به تأثیر عوامل محیطی مثل تغذیه، ورزش و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب بر پوکی استخوان، انجام تحقیقات تکمیلی در این خصوص و اجرای برنامه­های آموزشی در زمینه تغذیه صحیح، ورزش و تغییر سبک زندگی به­منظور پیش­گیری از این عارضه ضروری به­نظر می­رسد.

مراجع

Sambrook PN, Dequiker J, Rasp HH. Metabolic bone disease: Assessment of fracture risk and its application to screening for postmenopausal Osteoporosis. Geneva: WHO Technical Report Series; 1994.

Hui SI, Slemenda CW, Johnston Jr CC. The contri-bution of bone loss to postmenopausal osteoporosis. Osteoporosis Int 1990; 1: 30– 4.

Nordin BE, Polley KJ. Metabolic consequences of the menopause: A cross-sectional, longitudinal, and intervention study on 557 normal postmenopausal women. Calcified Tissue Int 1987; 41(suppl. 1): S1– 59.

Seeman E. Reduced bone mass in daughters of women with osteoporosis. New England J Med 1989; 320: 554– 8.

Recker RR. Bone gain in young adult women. JAMA 1992; 268: 2403– 8.dd

Slemenda CW. Genetic determinants of bone mass in adult women: A reevaluation of the twin model and the potential importance of gene interaction on heritability estimates. J Bone and Miner Res 1991; 6: 561– 7.

Rizzoli R, Bonjour JP. Determinants of peak bone mass and mechanisms of bone loss. Osteoporosis Int 1999; 9 (suppl. 2): S17– 23.

Pollitzer WS, Anderson JJ. Ethnic and genetic differences in bone mass: A review with a hereditary vs. environmental perspective. A J Clin Nutr 1989; 50: 1244– 59.

Bonjour JP. Peak bone mass. Osteoporosis Int 1994; 4(suppl. 1): S7– 13.

Rizzoli R. Protein intake during childhood and adoles-cence and attainment of peak bone mass. In: Bonjour JP, Tsang RC, editors. Nutrition and bone develop-

ment. Philadelphia: Lippincott-Raven; 1999. p. 231– 43.

Bonjour JP, Rizzoli R. Bone acquisition in adolesce-nce. In: Marcus R, Feldman D, Kelsey J, editors. Osteoporosis. San Diego: Academic Press; 1996. p. 465– 76.

Dhuper S. Effects of hormonal status on bone density in adolescent girls. J Clin Endocrinol Metab 1990; 71(5): 1083– 8.

Ruiz JC, Mandel C, Garabedian M. Influence of spon-taneous calcium intake and physical exercise on the vertebral and femoral bone mineral density of children and adolescents. J Bone and Miner Res 1995; 10(5): 675– 82.

Bass S. Exercise before puberty may confer residual benefits in bone density in adulthood: Studies in active prepubertal and retired female gymnasts. J Bone and Miner Res 1998; 13: 500– 7.

Arden N, Cooper C. Presents the future of osteopo-rosis: Epidemiology. In: Meunier PJ, editor. Osteopo- rosis: Diagnosis and management. London: Mosby/ Martin Dunitz; 1998. p.1- 16.

Recker RR. Bone gain in young adult women. JAMA 1992; 268: 2403– 8.

Saadi HF, Reed RL, Carter AO, Qazaq HS, Al-Suhaili AR. Bone density estimates and risk factors for. osteoporosis in young women. East Med Health J 2001; 4(5): 730- 737.

Halioua L, Anderson JJ. Lifetime calcium intake and physical activity habits: Independent and combined effects on the radial bone of healthy premenopausal Caucasian women. A J Clin Nutr 1989; 49: 534– 41.

Gullberg B, Johnell O, Kanis JA. World-wide project-ions for hip fracture. Osteoporos Int 1997; 7(5): 407- 13.

Varenna M, Binelli L, Zucchi F, Ghiringhlli D, Gallaz-zi M. Prevalence of osteoporosis by education lvel in a cohort of postmenopausal women. Osteopo- rosis Int 1999; 9(3): 236- 241.

Delmas PD, Fraser M; Strong bones in later life, Lux-ury or necessity? Bull World Health Organ 1999; 77(5): 416- 422.

Scheiber LB, Torregrosa L. Evaluation and treatment of postmenopausal osteoporosis. Semin Arthritis Rheum 1998; 27 (4): 245- 261.

Leslie M, Pierre RW. Osteoporosis: Implications for risk reduction in the college setting. J A College Health 1999; 48 (2): 67- 71.

Goldman B, Drazen G, Griggs K, Mandell PS. CECIL text book of medicine. 21nd ed. Philadephia: WB Sounders; 2000.

Braunwald F, Kasper L. Harrison’s principle of inter-nal medicine.15th ed. New York: MacGrow-Hill; 2001.

Kathleen ML, Escott S. Krause's Food, Nutrition and Diet Therapy. 10th ed. Philadelphia: Saunders; 2000.

L. Kathleen Mahan, Sylvia Escott. Krause's food, nutrition and diet therapy. 10th ed. Philadelphia : Saunders; 2000.p. 619.

Chen W, Anderson JB. Isoflavons and bone animal and human evidence of efficiency. J Musculoskel Neuron Interact; 2002 (in press).

Hegarty VM, May HM, Khaw KT. Tea drinking and bone mineral density in older women. Am J Clin Nutr 2000; 71 (4): 1003- 7.

دانلود

چاپ شده

2007-12-10

شماره

نوع مقاله

مقاله پژوهشي

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده

<< < 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 > >>