بررسی اثر عصاره آبی بذر درمنه کوهی بر پروماستیگوت و آماستیگوت لیشمانیا ماژور در شرایط برون‌تنی

چکیده

مقدمه: ليشمانيازيس جلدي يك بيماري عفوني آندميك در ایران می‌باشد. عدم موفقیت در درمان کامل بیماری با استفاده از درمان‌های رایج، استفاده از گیاهان دارویی مؤثر را ضروری می‌سازد. گونه‌هاي مختلف گیاه آرتميزيا فعاليت ضدليشمانيایی دارند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر کشندگی عصاره آبی بذر درمنه کوهی بر لیشمانیا ماژور در شرایط برون‌تنی می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه از بذر گیاه آرتمیزیا اوچری عصاره آبی تهیه گردید. عصاره آبی آرتمیزیا اوچری در غلظت‌های 25، 200،50،100 و 400 میکروگرم در میلی‌لیتر (µg/ml) تهیه گردید. اثر غلظت‌های مختلف عصاره بر پروماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور، ماکروفاژهای غیرآلوده و ماکروفاژهای آلوده به آماستیگوت لیشمانیا ماژور با آزمون‌های MTT و فلوسايتومتری بررسی شدند. تأثیر عصاره بر ایجاد آپوپتوز در پروماستیگوت‌ها با روش فلوسایتومتری بررسی شد.
نتايج: تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) صورت گرفت و مشخص گردید که افزایش زمان و غلظت عصاره آبی آرتمیزیا اوچری باعث کاهش معنادار (05/0P≤) تعداد پروماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور شد به‌طوری‌که در غلظت 400 و 200 میکروگرم در میلی‌لیتر از عصاره رشد انگل به‌طور کامل متوقف شد. درصد ماکروفاژهای آلوده به آماستیگوت برای گروه درمان شده با غلظت 100 میکروگرم در میلی‌لیتر 84/11 درصد و برای گروه کنترل 28 درصد بود. IC50 عصاره برای پروماستیگوت‌ها 5/37 میکروگرم در میلی‌لیتر به‌دست آمد به‌طوری‌که در این غلظت 50 درصد ممانعت از رشد وجود داشت.
نتیجه‌گیری: عصاره آبی بذر آرتمیزیا اوچری در از بین بردن پروماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور در محیط کشت و آماستیگوت‌های لیشمانیا ماژور در ماکروفاژها اثر مطلوب داشت و عصاره توانست در 28/9 درصد پروماستیگوت‌ها ایجاد آپوپتوز کند.