خواص درمانی و کاربردی گیاه خرنوب: از دستورات طب سنتی تا یافته‌های جدید

نویسندگان

  • امیرحسین خزاعی - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران. orcid https://orcid.org/0000-0003-0536-3217
  • آزیتا فرامرزی - مرکز تحقیقات باروری و ناباروری، پژوهشکده فناوری سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، كرمانشاه، ايران. orcid https://orcid.org/0000-0002-3779-4153
  • مظفر خزاعی - مرکز تحقیقات باروری و ناباروری، پژوهشکده فناوری سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، كرمانشاه، ايران. orcid https://orcid.org/0000-0003-0536-3217

DOI::

https://doi.org/10.22100/jkh.v17i3.2862

چکیده

مقدمه: خرنوب (Ceratonia siliqua L.) یک گیاه خوراکی است که بهطور وسیع در صنایع غذایی و طب سنتی استفاده میشود. این گیاه دارای خواص دارویی در درمان سرفه، برونشیت، اسهال، تصفیه خون، اشتهاآور، برطرفکننده تورم ریهها است و بهعنوان خلطآور، کاهنده کلسترول و تقویت قوای جنسی کاربرد دارد. امروزه علاوه بر تأیید کاربرد‌های سنتی آن، خواص درمانی جدیدی از این گیاه شناسایی و معرفی شده است. هدف مطالعه مروری حاضر، تعیین کاربردهای درمانی و خواص فارماکولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه خرنوب در طب سنتی و یافتههای جدید مطالعات تجربی بود.

مواد و روش‌ها: این مطالعه یک مرور سیستماتیک است که بر اساس چک لیست PRISMA با کلید واژههای خرنوب "Ceratonia siliqua"، اثر درمانی "therapeutic effect" و مطالعات آزمایشگاهی "experimental studies" و بدون محدودیت زمانی انجام گرفت. 181 عنوان مقاله از پایگاههای اطلاعاتی Pubmed، SID، Since Direct و موتور جستجوی Google از انواع مطالعات مروری و تجربی مرتبط با خواص آن استخراج گردید. پس از چند مرحله پایش عناوین و بررسی خلاصه مقالات و حذف موارد غیر مرتبط (گیاهشناسی و تکثیر گیاهی)، در نهایت 46 مقاله در برگیرنده کاربردهای درمانی خرنوب در طب سنتی و مطالعات آزمایشگاهی آن، انتخاب و وارد مطالعه شدند.

نتایج: در طب سنتی کشورهای مختلف برای خرنوب، خواص درمانی متعددی مطرح شده است که اغلب آنها به محتوای آنتیاکسیدانی، وجود تانن و ساپونین نسبت داده میشوند. خرنوب دارای ترکیبات متعدد و متنوعی با خواص ضددیابتی، ضدتکثیری و ضدسرطانی است. اخیراً تحقیقات زیادی در زمینه شناسایی و تأیید خواص دارویی خرنوب صورت گرفته و خواص مختلف آن از جمله اثر بر شاخص‌های تولید مثل، خواص ضدمیکروبی و ضددیابتی، محافظت کبدی و کلیوی و محافظتکننده انجماد گامتها، تأیید شده است.

نتیجه‌گیری: خرنوب دارای خواص متنوع زیستی است و بهعنوان گیاهی ارزشمند در تحقیقات پزشکی مطرح است که به بهبود سلامت و ممانعت از برخی بیماری‌ها کمک میکند.

مراجع

Ibrahim RM, Abdel-Salam FF, Farahat E. Utilization of Carob (Ceratonia siliqua L.) Extract as Functional Ingredient in Some Confectionery Products. Food Sci Nutr 2020;11:757-72. doi: 10.4236/fns.2020.118054

Mohamed DA, Hamed IM, AL OKBI SY. Ceratonia siliqua pods as a cheap source of functional food components. 2008;104:25-9.

Batlle I, Tous J. Carob tree. Ceratonia siliqua. 1997;92.

Gharnit N, Ennabili A. Categories of carob tree (Ceratonia siliqua L.) from moroccoInt J Fruit Sci 2016;16:259-74. doi: 10.1080/15538362.2015.1102674

Mozaffarian V. A dictionary of Iranian plant names. Tehran: Farhang Moaser. 1996;396.

El-Shatnawi M, Ereifej KI. Chemical composition and livestock ingestion of carob (Ceratonia siliqua L.) seeds. Rangel Ecol Manag 2001;54:669-73.

El Kahkahi R, Zouhair R, Diouri M, Ait Chitt M, Errakhi R. Morphological and biochemical characterization of Morocco carob tree (Ceratonia siliqua L.). Int J Biol Med Res 2015;6:4946-52.

Hadi MY, Hameed IH, Ibraheam IA. Ceratonia siliqua: characterization, pharmaceutical products and analysis of bioactive compounds: a review. RJPT 2017;10:3585-9. doi: 10.5958/0974-360X.2017.00649.7

Maza MP, Zamora R, Alaiz M, Hidalgo FJ, Millán F, Vioque E. Carob bean germ seed (Ceratonia siliqua): study of the oil and proteins. J Sci Food Agric 1989;46:495-502. doi:10.1002/jsfa.2740460411

Avallone R, Plessi M, Baraldi M, Monzani A. Determination of chemical composition of carob (Ceratonia siliqua): protein, fat, carbohydrates, and tannins. J Food Compost Anal 1997;10:166-72. doi: 10.1006/jfca.1997.0528

Marakis S, Lambrakis M, Diamantoglou S. Tannin chemistry of nine cretan carob varieties. Chimica Chronica 1993;22:213-24.

Benchikh Y, Louaileche H, George B, Merlin A. Changes in bioactive phytochemical content and in vitro antioxidant activity of carob (Ceratonia siliqua L.) as influenced by fruit ripening. Ind Crops Prod 2014;60:298-303. doi: 10.1016/j.indcrop.2014.05.048

Ayache SB, Reis FS, Dias MI, Pereira C, Glamočlija J, Soković M, et al. Chemical characterization of carob seeds (Ceratonia siliqua L.) and use of different extraction techniques to promote its bioactivity. Food Chem 2021;351:129263. doi: 10.1016/j.foodchem.2021.129263

Makris DP, Kefalas P. Carob pods (Ceratonia siliqua L.) as a source of polyphenolic antioxidants. Food Technol Biotech 2004;42:105-8.

Kumazawa S, Taniguchi M, Suzuki Y, Shimura M, Kwon M-S, Nakayama T. Antioxidant activity of polyphenols in carob pods. J Agric Food Chem 2002;50:373-7. doi: 10.1021/jf010938r

Custódio L, Fernandes E, Escapa AL, López-Avilés S, Fajardo A, Aligué R, et al. Antioxidant activity and in vitro inhibition of tumor cell growth by leaf extracts from the carob tree (Ceratonia siliqua). Pharm Biol 2009;47:721-8. doi: 10.1080/13880200902936891

Macar O, Macar TK, Çavuşoğlu K, Yalçın E. Determination of protective effect of carob (Ceratonia siliqua L.) extract against cobalt (II) nitrate-induced toxicity. Environ Sci Pollut Res 2020;27:40253-61. doi: 10.1007/s11356-020-10009-6

Amessis-Ouchemoukh N, Ouchemoukh S, Meziant N, Idiri Y, Hernanz D, Stinco CM, et al. Bioactive metabolites involved in the antioxidant, anticancer and anticalpain activities of Ficus carica L., Ceratonia siliqua L. and Quercus ilex L. extracts. Ind Crops Prod 2017;95:6-17. doi: 10.1016/j.indcrop.2016.10.007

Sadeghzadeh F, Sadeghzadeh A, Changizi-Ashtiyani S, Bakhshi S, Mashayekhi FJ, Mashayekhi M, et al. The effect of hydro-alcoholic extract of Ceratonia Silique L. on spermatogenesis index in rats treated with cyclophosphamide: An experimental study. Int J Reprod Biomed 2020;18:295. doi: 10.18502/ijrm.v13i4.6892

Mehraban Z, Novin MG, Golmohammadi MG, Nazarian H. Effect of Ceratonia siliqua L. extract on DNA Fragmentation of Sperm in Adult Male Mice Treated with Cyclophosphamide. Reprod Sci 2021;28:974-81. doi: 10.1007/s43032-020-00322-3

Aghajani MMR, Mahjoub S, Mojab F, Namdari M, Gorji NM, Dashtaki A, et al. Comparison of the Effect of Ceratonia Siliqua L.(Carob) Syrup and Vitamin E on Sperm Parameters, Oxidative Stress Index, and Sex Hormones in Infertile Men: A Randomized Controlled Trial. Reprod Sci 2021;28:766-74. doi: 10.1007/s43032-020-00314-3

Vafaei A, Mohammadi S, Fazel A, Soukhtanloo M, Mohammadipour A, Beheshti F. Effects of carob (Ceratonia siliqua) on sperm quality, testicular structure, testosterone level and oxidative stress in busulfan-induced infertile mice. Pharm Sci 2018;24:104-11. doi: 85049312066

Faramarzi A, Aghaz F, Jahromi MG, Bakhtiari M, Khazaei M. Does supplementation of sperm freezing/thawing media with Ceratonia siliqua improve detrimental effect of cryopreservation on sperm parameters and chromatin quality in normozoospermic specimens? Cell Tissue Bank 2019;20:403-9. doi: 10.1007/s10561-019-09779-2

Faramarzi A, Aghaz F, Bakhtiari M, Khazaei M. In vitro application of Ceratonia siliqua improved sperm parameters and chromatin quality after vitrifacation in normozoospermic aged men. Middle East Fertil Soc J 2020;24:1-5. doi: 10.1186/s43043-019-0007-9

Faramarzi A, Aghaz F, Bakhtiari M, Roshankhah S, Rashidi Z, Khazaei M. Ceratonia siliqua (Carob) extract improved in vitro development of vitrified-warmed mouse germinal vesicle oocytes: assessment of possible mechanism. Cell Tissue Bank 2021;22:137-44. doi: 10.1007/s10561-020-09873-w

Ammari M, Othman H, Rtibi K, Sakly M, Abdelmelek H. The Effects of Carob (Ceratonia siliqua L.) on Emotional Behavior Impairment and Metabolic Disorders Induced by Estrogen Deficiency in Rats. J Med Food 2020;23:961-6. doi: 10.1089/jmf.2019.0187

Muzaffarian W. Recognition of medicinal and aromatic plants of Iran. 2nd ed Contemporary Culture. 1394.[in Persian].

Ahmed AF, Cevher SC. The preventive effect of thymoquinone and Ceratonia siliqua L. in experimental asthmatic pregnant rats: histologically and immunohistochemically evaluation. Hitite j sci eng 2019;6:215-22. doi:10.17350/HJSE19030000150

Corsi L, Avallone R, Cosenza F, Farina F, Baraldi C, Baraldi M. Antiproliferative effects of Ceratonia siliqua L. on mouse hepatocellular carcinoma cell line. Fitoterapia 2002;73:674-84. doi: 10.1016/S0367-326X(02)00227-7

Avallone R, Cosenza F, Farina F, Baraldi C, Baraldi M. Extraction and purification from Ceratonia siliqua of compounds acting on central and peripheral benzodiazepine receptors. Fitoterapia 2002;73:390-6. doi: 10.1016/S0367-326X(02)00115-6

Custódio L, Escapa AL, Fernandes E, Fajardo A, Aligué R, Alberício F, et al. In vitro cytotoxic effects and apoptosis induction by a methanol leaf extract of carob tree (Ceratonia siliqua L.). J Med Plant Res 2011;5:1987-96.

Klenow S, Jahns F, Pool-Zobel BL, Glei M. Does an extract of carob (Ceratonia siliqua L.) have chemopreventive potential related to oxidative stress and drug metabolism in human colon cells? J Agric Food Chem 2009;57:2999-3004. doi: 10.1021/jf802872b

Meziani S, Oomah BD, Zaidi F, Simon-Levert A, Bertrand C, Zaidi-Yahiaoui R. Antibacterial activity of carob (Ceratonia siliqua L.) extracts against phytopathogenic bacteria Pectobacterium atrosepticum. Microb Pathog 2015;78:95-102. doi: 10.1016/j.micpath.2014.12.001

Aissani N, Coroneo V, Fattouch S, Caboni P. Inhibitory effect of carob (Ceratonia siliqua) leaves methanolic extract on Listeria monocytogenes. J Agric Food Chem 2012;60:9954-8. doi: 10.1021/jf3029623

Saratsi K, Hoste H, Voutzourakis N, Tzanidakis N, Stefanakis A, Thamsborg SM, et al. Feeding of carob (Ceratonia siliqua) to sheep infected with gastrointestinal nematodes reduces faecal egg counts and worm fecundity. Vet Parasitol 2020;284:109200. doi: 10.1016/j.vetpar.2020.109200

Custodio L, Fernandes E, Escapa A, López-Avilés S, Fajardo A, Aligue R, et al. Antiproliferative and apoptotic activities of extracts from carob tree (Ceratonia siliqua L.) in MDA-MB-231 human breast cancer cells. Planta Medica 2008;74:PA48. doi:1 0.1055/s-0028-1084046

Wineman E, Portugal‐Cohen M, Soroka Y, Cohen D, Schlippe G, Voss W, et al. Photo‐damage protective effect of two facial products, containing a unique complex of Dead Sea minerals and Himalayan actives. J Cosmet Dermatol 2012;11:183-92. doi: 10.1111/j.1473-2165.2012.00625.x

Lam EC, Li R, Rodrigues M, Vires L, Adams RL, Sherrill JD, et al. Enhanced retinoid response by a combination of the vitamin A ester retinyl propionate with niacinamide and a flavonoid containing Ceratonia siliqua extract in retinoid responsive in vitro models. Int J Cosmet Sci 2021;43:102-6. doi: 10.1111/ics.12669

Pekmezci E, Dündar C, Türkoğlu M. A proprietary herbal extract against hair loss in androgenetic alopecia and telogen effluvium: a placebo-controlled, single-blind, clinical-instrumental study. Acta Dermatovenerol Alp Pannonica Adriat 2018;27:51-7.

Sharma K, Kumar V, Kaur J, Tanwar B, Goyal A, Sharma R, et al. Health effects, sources, utilization and safety of tannins: A critical review. Toxin Reviews 2019:1-13. doi: 10.1080/15569543.2019.1662813

Fatiha BA, Ouafae B, Souad S, Jamila D, Allal D, Lahcen Z. Ethnobotany study of medicinal plants used in the treatment of respiratory diseases in the middle region of Oum Rbai. Int J Environ Agric Biotech 2017;2:238815. doi: 10.22161/ijeab/2.4.3

Cavdarova M, Makris DP. Extraction kinetics of phenolics from carob (Ceratonia siliqua L.) kibbles using environmentally benign solvents. Waste Biomass Valori 2014;5:773-9. doi: 10.1007/s12649-014-9298-3

Gregoriou G, Neophytou CM, Vasincu A, Gregoriou Y, Hadjipakkou H, Pinakoulaki E, et al. Anti-Cancer Activity and Phenolic Content of Extracts Derived from Cypriot Carob (Ceratonia siliqua L.) Pods Using Different Solvents. Molecules 2021;19;26:5. doi: 10.3390/molecules26165017

Nagib K, Eldahshan OA, El-Khatib WF. Promising antioxidant and cytotoxic activities of the aqueous ethanolic extract of carob leaves. Afr J Pharm Pharmacol 2010;4:330-4.

Martinez-Rodriguez R, Navarro-Alarcon M, Rodriguez-Martinez C, Fonolla-Joya J. Effects on the lipid profile in humans of a polyphenol-rich carob (Ceratonia siliqua L.) extract in a dairy matrix like a functional food; a pilot study. Nutr Hosp 2013;28:2107-14.

Hikmat A, Bouhaimi AB, Khrrachi A, Aboudlou L, Bari S, Tahrouch S, et al. Evaluation of the Anti-hyperglycemic Activity of Three Medicinal Plants Extracts in Agadir Region (South of Morocco). J Pharma Pharmacol 2020:161-7.

Qasem MA, Noordin MI, Arya A, Alsalahi A, Jayash SN. Evaluation of the glycemic effect of Ceratonia siliqua pods (Carob) on a streptozotocin-nicotinamide induced diabetic rat model. Peer J 2018;6:e4788. doi: 10.7717/peerj.4788

Suzek H, Celik I, Dogan A. Nephroprotective hepatoprotective potential and antioxidant role of carob pods (Cerotonia siliqua L.) against carbon tetrachloride-induced toxicity in rats. Indian J Pharm Educ Res 2017;51:312-20. doi: 10.5530/ijper.51.2.37

Rtibi K, Jabri MA, Selmi S, Souli A, Sebai H, El-Benna J, et al. Gastroprotective effect of carob (Ceratonia siliqua L.) against ethanol-induced oxidative stress in rat. BMC Complement Altern Med 2015;15:1-8. doi: 10.1186/s12906-015-0819-9

Issaoui M, Flamini G, Delgado A. Sustainability Opportunities for Mediterranean Food Products through New Formulations Based on Carob Flour (Ceratonia siliqua L.). Sustainability 2021;13:8026. doi: 10.3390/su13148026

Rtibi K, Selmi S, Jabri M-A, El-Benna J, Amri M, Marzouki L, et al. Protective effect of Ceratonia siliqua L. against a dextran sulfate sodium-induced alterations in liver and kidney in rat. J Med Food 2016;19:882-9. doi: 10.1089/jmf.2016.0020

Navarro JA, Decara J, Medina-Vera D, Tovar R, Suarez J, Pavón J, et al. D-Pinitol from Ceratonia siliqua is an orally active natural inositol that reduces pancreas insulin secretion and increases circulating ghrelin levels in Wistar rats. Nutrients 2020;12:2030. doi: 10.3390/nu12072030

چاپ شده

2022-09-26

شماره

نوع مقاله

مقاله مروری