کوهورت چشم پزشکی شاهرود: ضرورت‌ها

چکیده

اپيدميولوژي چشم مثال خوبي است از نقش و رل اپيدميولوژي در شناختن گستره يك مشكل، عوامل مؤثر بر آن و در نهايت پيشنهاد مداخلاتي براي ارتقاي سلامت در جوامع و ارزيابي مداخلات. طی سی سال گذشته مطالعات جمعيتي اپیدمیولوژیک در چشم بار اختلالات بينايي شامل نابينايي و كم بينايي و هم­چنين بيماري­هاي اصلي چشم را در جوامع مختلف براي ما روشن كرده­اند. امروز ما مي­دانيم كه در سطح جهان کاتاراکت، عیوب انکساری اصلاح نشده، گلوکوم و بیماری­های رتین شامل AMD و رتينوپاتي ديابتي و corneal opacity عمده­ترین علل نابینایی و اختلالات بینایی می­باشند. برای بسیاری از بیماری­های اصلی چشم تعیین­کننده­های زیادی را می­شناسیم و بر مبنای آن مداخلات پیشگیری و درمانی نیز طراحی و اجرا شده است. اما مطالعات اپیدمیولوژیک صورت گرفته در چشم پزشکی با محدوديت­هايي نيز همراه بوده است. نبود پوشش كامل از تمامي نواحي جمعيتي جهان در اپیدمیولوژی چشم مي­تواند بيانگر كامل نبودن تصوير اپيدميولوژيك آن­ها در همه جهان باشد. نسبت كمي از مطالعات صورت گرفته در جهان داراي پيگيري بيماران بوده است و در اين بين در منطقه مديترانه شرقي مطالعات جمعيتي محدودي صورت گرفته است كه هيچ­كدام داراي پیگیری ‌قابل توجه نبوده­اند. به جهت هزينه­هاي بالا و هم­چنين پيشرفت­هاي اخيري كه در سال­هاي اخير به جهت تكنولوژي ثبت متغيرهاي چشمي رخ داده است، همه مطالعات از جامعيت كافي بر خوردار نيستند و خصوصاً اين امر در مورد مطالعات جمعيتي قديمي­تر مشهودتر است. مسايل وابسته به ارزش و اخلاق مانند بررسي برابري و عدالت در سلامت و يا ضرورت توجه بيش­تر به كيفيت زندگي و كيفيت ديد به­عنوان پيامدهاي نهايي در دو دهه اخير بيش­تر مورد توجه متوليان سلامت در جوامع قرار گرفته است و به نظر نمي­رسد كه در مطالعات جمعيتي چشم و خصوصا مطالعات قديمي­تر به خوبي به آن­ها پرداخته شده باشد و اطلاعات ما در اين زمينه­ها كافي باشد. با توجه به محدوديت­هاي ذكر شده به نظر مي­رسد كه هم­چنان راه اندازي مطالعات جمعيتي و خصوصاً مطالعاتي كه داراي پیگیری هستند داراي اهميت است، خصوصاً در مناطقي كه به نظر مي­رسد در مطالعات قبلي كم­تر پوشش داده شده­اند و به نظر مي­رسد در ناحيه مدیترانه شرقي كه ايران نيز در آن قرار گرفته است انجام مطالعه­اي كوهورت توجيه­پذير باشد. با توجه به مطالب گفته شده مطالعه کوهورت چشم پزشکی شاهرود با هدف فراهم نمودن یک مطالعه آینده­نگر برای تعیین شیوع و بروز بیماری­های اصلی چشم در سنین بالا و مشخص کردن تعیین­کنندگان آن طراحی و اجرا شده است. این مطالعه اطلاعات ارزشمندي از اندكس­هاي بيومتري چشم، مقادير نرمال آن­ها در جمعيت و رابطه آن با بيماري­هاي عمده چشم فراهم خواهد کرد. در عصر ژنوميك، اينتراكشن ژنتيك و محيط بر روي بسياري از بيماري­ها و شاخص­هاي چشمي هنوز نياز به مطالعه وسيع دارد و با جمع­آوري نمونه­هاي بيولوژيك از شركت­كنندگان امكان انجام مطالعات ژنتيك اپيدميولوژي نیز فراهم مي­گردد. فراهم شدن بستر مطالعه رابطه بين بيماري­هاي سيستميك مانند ديابت، فشار خون، چاقي و غيره با بيماري­هاي عمده چشم و اندكس­هاي چشم پزشكي از ديگر اهداف مطالعه حاضر مي­باشد. هم­چنین امید است که بستري براي بهره­گيري آموزشي دانشجويان اپیدمیولوپیک در يك مطالعه كوهورت جمعيتي و انجام كارهاي متدولوژي و توسعه روش­هاي نوين اپيدميولوژي و تجزيه و تحليل آماري در اين مطالعه فراهم گردد.