بررسی اثر محافظتی اریتروپوئیتین بر بهبود اختلال‌شناختی ناشی از سرب با مهار دژنراسیون هیپوکامپی در موش صحرایی نر

چکیده

مقدمه: سرب، به‌عنوان یک نوروتوکسین قوی، با القای نورودژنراسیون و مرگ سلولی، موجب تخریب قابل‌توجه ساختار هیپوکامپ می‌شود و اختلال در یادگیری و حافظه وابسته به این ناحیه را به دنبال دارد. اریتروپوئیتین، هورمونی گلیکوپروتئینی با توانایی بالقوه در افزایش بقاء نورونی، به‌عنوان گزینه‌ای امیدوارکننده برای کاهش انواع آسیب‌های ناشی از سمیت عصبی مطرح است. هدف این مطالعه بررسی اثرات نورحفاظتی اریتروپوئیتین بر آسیب‌های هیپوکامپی القا شده توسط سرب در موش‌های صحرایی نر نژاد ویستار بود.

مواد و روش‌ها: حیوانات به چهارگروه (کنترل، سرب، سرب+اریتروپوئیتین با دوز 1000 کیلوگرم/واحد بین‌الملل و سرب+اریتروپوئیتین با دوز 2500 کیلوگرم/واحد بین الملل) تقسیم شدند. استات سرب با دوز 25 میلی‌گرم/کیلوگرم به مدت سه روز و اریتروپوئیتین طی هفت روز پس از آن به‌صورت تزریق داخل‌صفاقی تجویز شدند. آزمون شناسایی شیء جدید عملکرد حافظه شناختی را سنجید و رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین برای ارزیابی دژنراسیون نورونی به‌کار رفت.

نتایج: مواجهه با سرب موجب افت معنادار عملکرد حافظه شناسایی و افزایش شاخص‌های دژنراسیون نورونی در هیپوکامپ شد (001/0P<)، در حالی‌که تجویز اریتروپوئیتین در هر دو دوز 1000 کیلوگرم/ واحد بین‌الملل و 2500 کیلوگرم/ واحد بین‌الملل به‌ترتیب، با بهبود معنی‌دار شاخص تمایز (05/0P<، 001/0P<)، کاهش بروز پیکنوزیس (05/0P<، 001/0P<)، کاهش میزان واکوئلاسیون (05/0P<، 01/0P<) و افزایش درصد نورون‌های سالم (01/0P<، 001/0P<) همراه بود.

نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد اریتروپوئیتین از طریق مهار دژنراسیون، اثرات حفاظتی قابل‌توجهی از جمله بهبود عملکرد شناختی در برابر سمیت عصبی القاشده توسط سرب اعمال می‌کند.