بررسی عوامل غذایی دریافتی مرتبط با کم‌خونی فقر آهن در بین زنان غیرباردار 15 تا 45 ساله زنجان

نویسندگان

  • Jamil Bateni دانشگاه علوم پزشگی زنجان- دانشکده پزشکی- گروه بیوشیمی و تغذیه
  • Sadroddin Kalantari دانشگاه علوم پزشگی زنجان- دانشکده پزشکی- گروه بیوشیمی و تغذیه
  • Hossein Khosravi-Borojeni دانشگاه علوم پزشگی زنجان- دانشکده پزشکی- گروه بیوشیمی و تغذیه

DOI::

https://doi.org/10.22100/jkh.v3i1.200

کلمات کلیدی:

عوامل غذایی، کم‌خونی فقر آهن، زنان غیر باردار

چکیده

مقدمه: کم­خونی تغذيه­ای يکی از مشکلات بهداشت عمومی در سرتاسر جهان مخصوصاً در کشورهای درحال توسعه می­باشد. زنان به­ويژه در سنين باروری جزو گروه­های در معرض خطر می­باشند. حدود یک سوم جمعيت جهان ازکم­خونی رنج می­برند که کمبودهای تغذيه­ای مهم­ترين علت اين کم­خونی­ها به­شمار می­آيد. حدود 350 ميليون زن و 50 درصد کودکان در کشورهای در حال توسعه کم­خون هستند. اين بيماری در کشور ما نيز شيوع نسبتاً بالايی داشته و طبق آمار ارایه شده توسط دفتر بهبود تغذيه جامعه 50 درصد زنان 15 تا 49 ساله کشور به درجات مختلف کم­خونی مبتلا بوده و 34 درصد آنان کمبود شديد آهن دارند. لذا با توجه به اين تاکنون هيچ­گونه بررسی در اين مورد در زنجان انجام نشده بود، اين بررسی با هدف تعيين ميزان شيوع کم­خونی در بين زنان 15 تا 45 ساله غيرباردار شهر زنجان و ارتباط آن با انرژی و برخی مواد مغذی دريافتی طراحی و اجرا گرديد.

مواد و روش­ها: مطالعه از نوع مقطعی بود که تعداد 33 خوشه با استفاده از نقشه شهر و روش تصادفی انتخاب و از هر خوشه 10 نفر جمعاً 330 نفر زنان 15 تا 45 ساله مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات با استفاده از پرسش­نامه عمومی، پرسش­نامه 24 ساعت يادآمد خوراک و آزمايش نمونه­های خون جمع­آوری گرديد. آزمايشات هموگلوبين، هماتوکريت، MCHC، آهن سرم، TIBC، اشباع ترانسفرين و فريتين انجام گرديد و سپس ميانگين آن­ها تعيين و با استفاده از معيارهای تعيين شده ميزان شيوع کم­خونی ناشی از کمبود آهن براساس فراسنج­های خونی اندازه­گيری شد و سپس با استفاده از آزمون 2χ، وابستگی بين فراسنج­ها با انرژی، پروتئين، آهن و ويتامين C تعيين گرديد.

نتایج: شيوع کم­خونی ناشی از فقرآهن براساس هماتوکریت 3/47% وMCHC  5/14% به­دست آمد که هم­بستگی معنی­داری بين کليه فراسنج­ها با انرژی، پروتئين و ويتامين C دريافتی به­جز هماتوکريت با پروتئين به­دست آمد. در این مطالعه 5/11 درصد کم­تر از مقادیر توصیه شده RDA دریافت انرژی داشتند. هم­چنین 4/15 درصد کمبود دریافت پروتیئن و 5/31 درصد آنان کمبود دریافت ویتامین C بر اساس مقادیر توصیه شده داشتند.

نتیجه­گیری: شيوع کم­خونی ناشی از فقرآهن در زنان مورد بررسی در حد متوسط به بالا بود با توجه به نقش پروتئین­ها و ویتامین C در افزایش جذب آهن، آموزش تغذيه و تجويز مکمل آهن به اين گروه توصيه می­گردد.

مراجع

Community nutrition improvement office, deputy of health affairs, ministry of health and medical education. Micronutrients and prevention of them with.emphasis on dietary fortification; 2004. p.5-11.

Lindsay HA. Anemia and iron deficiency. Am J Clin Nutr 2000; 71(5): 1280S-1284S.

World Health Organization. Malnutrition- The Global Picture. 2000; Available from: http://www.who.int/ home-page/.

World Health Organization.United nations children's fund UNU. Iron deficiency anemia: Assessment, prevention, and control. A guide for programme

managers. Geneva: World Health Organization; 2001; 1- 114.

Sadeghi- poor HR, Derakhshan M. Prevalence and factors that affecting on iron deficiency anemia in women during fertility period in northeast of Iran. Processing of 7th Iranian congress on nutrition 2002; 173. Persian.

Gordan M, Wardlaw, Margaret K. Perspective in nutrition. 6th ed. Newyork: Mc Graw Hill; 2004.p. 417- 423.

Williams WJ, Nelson DA, Morris MW. Examination of the blood, In: Erslev AJ. Lichtman MA. Williams WJ. Hematology. 5th ed. Newyork: Mc Graw Hill; 1995.p. 11- 24.

Javaheri J. Principle of hematology technique. 3rd ed. Tehran: Golgasht publication; 1991.p.130-135. Persian.

Hagshenass M, Mohloudji M, Reinhold JG, Mohammadi N. Iron deficiency anemia in an Iranian population. Am J Clin Nutr 1972; 25: 1143- 6.

Safdarzade F. Prevalence of iron deficiency anemia and their correlates in Kerman's women [dissertantion]. Health instutiue: Tehran Univ; 1995.p.134: Persian.

Royagereau A, Gove J, Ndiaye M, Person O. Ferritin and Iron status in Senegals woman. Am J Clin Nutr 1982; 36: 314– 8.

Galan P, Hercberg S, Souster y, Dop MC, Dupin H. Factors affecting iron stores in French female students. Hum Nutr Clin Nutr 1985; 39(4): 279- 87.

Carroll Lutg, Karen Prgytulski. Nutrition and diet therapy. 3rd ed. Philadelphia: F.A.Davis Company; 2001.p.120-126.

Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS, Hauser SL, Lango DL, Jameson JL. Harrison's principle of internal medicine. 16th ed. Newyork: Mc Graw-Hill; 2005.

Doostan F. Acid folic and vitamin B12 iron deficiency anemia in pregnant and non pregnant women in Kerman [dissertantion]. Healh instutiue: Tehran Univ; 2001.p.118.Persian.

Asobayire FS, Adou P, Davidssonl, Cook JD, Hurrell RF. Prevalence of iron deficiency with and withoute concurrent anemia in population groups with high prevalences of malaria and other infections. Am J Clin Nutr 2001; 74: 776-82.

Salvaggio A, Periti M, Guaglia G, Marzorati D. Iron and ferritin in Italian subjects. Eur J Epidemiol 1991; 7(6): 621- 7.

Milman N, Kirchkoff M, Jorgenson T. Iron status markers, serum ferritin and hemoglobin in 1359 Danish women in relation to menstruation, hormonal contraception, parity, and postmenopausal hormone treatment. Ann Hematol 1992; 65: 96- 102.

Ziauddin Hyder S. Persoon LK, Chowdhurry A, Ekstrom EC. Anemia among non-pregnant women in rural Bangladesh. Public Health Nutr 2001; 4(1): 79- 83.

Ball MJ. Barlet MA. Dietary intake and iron status of Australian vegetarian women. Am J Clin Nutr 1999; 70: 353- 8.

Backstrand JR, Allen LH, Black AK, Mata M, Pelto GH. Diet and Iron status of non-pregnant women in rural central Mexico. Am J Clin Nutr 2002; 76: 156- 64.

دانلود

چاپ شده

2008-06-10

شماره

نوع مقاله

مقاله پژوهشي

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده

<< < 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 > >>