بررسي اپيدميولوژيكي علل و عوامل مرتبط با ناباروري در زوجين نابارور مراجعه¬كننده به درمانگاه بيمارستان پيمانيه جهرم در سال¬هاي 1388- 1378

Abstract

مقدمه: ناباروري يكي از مشكلات عمده ژنيكولوژي است و به عنوان ناتواني در حاملگي بعد از يك­سال مقاربت، بدون استفاده از هرگونه روش پيشگيري از بارداري تعريف مي­شود. امروزه اطلاعات واقعي و دقيق در مورد ميزان شيوع ناباروري در ايران كم است و به نظر مي­رسد دانستن اين اطلاعات در درك مشكل و طرح­ريزي خدمات مراقبتي مؤثر باشد. مراكز تحقيقاتي مختلف، فراواني هاي متنوعي از علل ناباروري را ذكر كرده­اند كه برخي از اين علل نظير عفونت­ها و بيماري­هاي منتقله از راه جنسي در آفريقا شايع­ترند و ا ز سوي ديگر بعضي فاكتورهاي محيطي نیزبه­عنوان عوامل مؤثر در ناباروري در نظرگرفته مي­شوند.

مواد و روش­ها: اين مطالعه توصيفي با پرسش­نامه طراحی شده به­صورت مقطعی بر روي 169 زوج نابارور به روش سرشماري انجام گرفت. جمعیت مورد مطالعه کلیه زوجین نابارور مراجعه­کننده به بیمارستان­ها و درمانگاه­های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی جهرم طی سال­های 1378 تا 1388 بوده­اند. میانگین و انحراف معیار متغیرهای کمی و درصد فراوانی متغیرهای کیفی محاسبه و ازآزمون کای دو استفاده و مقدار P کم­تراز 05/0 معنادار درنظر گرفته شد.

يافته­ها: دراین مطالعه سن بیماران بین 43- 18 سال با میانگین 4/5± 4/27 و سن همسران آن­ها بین 67- 21 سال با میانگین 4/6 ± 33 و تعداد ميانگين طول مدت نازايي 25/45± 9/67 ماه بود و 4/96درصد زوجين در اولين ازدواجشان دچار نازايي شده بودند. 3/63% خانم­ها مبتلا به هيرسوتيسم و 7/67درصد آن­ها سيكل­هاي نامنظم قاعدگي داشتند و 2/15درصد داراي سابقه فاميلي PCO بودند. نتايج آناليز سيمن در 1/91درصد مردان طبيعي گزارش شده بود. در اين بررسي 5/84% نازايي زوجين از نوع اوليه و 5/15% از نوع ثانويه بود. بیش­ترین داروی مصرفی کلومید با 5/85% و پس از آن HCG و HMG به­ترتیب 2/43% و 2/40% بود. 151 مورد لاپاراسكوپي شده و نتايج لاپاراسكوپي نشان دادکه 5/81% خانم­ها از نظر وضعيت رحم طبيعي و 4/11% داراي اندومتريوز بودند. در 8/22% (38 نفر) لوله­هاي رحمي راست و در 34 نفر (6/20%) لوله­هاي رحمي چپ بسته بود. 9/14% اندومتريوما در تخمدان راست در مقابل 1/17% اندومتريوما در تخمدان چپ، 6/82% PCO تخمدان راست در مقابل 3/83% PCO تخمدان چپ وجود داشت. فقط بین سابقه فامیلی یائسگی زودرس و وجود Pco درتخمدان­ها رابطه آماری معنادار مشاهده شد (001/0=P).

نتيجه­گيري: در اين مطالعه اغلب زنان درجاتي از چاقي،همراه با هيرسوتيسم داشته، اغلب داراي سيكل­هاي نامنظم قاعدگي بودند و نيمي از آن­ها وضعيت ترشحات هورموني طبيعي داشتند. لذا طبيعي است كه بيش­ترين تشخيص علت نازايي در نتايج لاپاروسكوپي آن­ها PCO باشد. در 8/16% خانم­ها نتايج HSG و در یک پنجم موارد نتايج لاپاروسكوپي غير طبيعي گزارش شده كه نشان­دهنده چسبندگي در لوله و يا رحم بوده است و چون نازایی با سابقه عمل جراحی قبلی مرتبط نبوده، از علت­هايي كه منجر گرديده در اين منطقه شيوع نازايي ثانويه بيش­تر باشد، احتمالا شیوع بيش­تر عفونت­هاي لگني است.